( thitruongtaichinhtiente.vn ) – Bài viết là tập hợp tác dụng điều tra và nghiên cứu khảo sát và phỏng vấn nâng cao tinh lọc nhằm mục đích tìm hiểu và khám phá tình hình việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già của một bộ phận người dân tại TP.HN, đồng thời đưa ra một số ít khuyến nghị .
Tóm tắt: Tại Việt Nam, tốc độ già hóa dân số trong top nhanh nhất trên thế giới. Tuy nhiên, sự chủ động tài chính khi về già của người Việt dường như không có nhiều cải thiện qua các năm. Nếu chúng ta không thực sự có sự chuẩn bị cho tuổi già của mình thì cuộc sống sau khi nghỉ hưu sẽ không thể an nhàn. Bài viết là tập hợp kết quả nghiên cứu khảo sát và phỏng vấn chuyên sâu chọn lọc nhằm tìm hiểu thực trạng việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già của một bộ phận người dân tại Hà Nội, đồng thời đưa ra một số khuyến nghị.
Research on financial planning for the old age of people in Hanoi
Abstract: In Vietnam, population ageing rate is among the fastest in the world. However, the financial initiative for the old age of Vietnamese people does not have much improvement over the years. If we do not really prepare for our old age, life after retirement will not be easy. This article is a gathering of research results, surveys and selected in-depth interviews to find out the current financial preparation for old age in some parts of people in Hanoi, and suggest some recommendations.
1. Đặt vấn đề
Tại Nước Ta vận tốc già hóa dân số trong top nhanh nhất trên quốc tế. Tuổi thọ trung bình tăng nhưng độ tuổi khỏe mạnh không tăng nhiều. Điều này đồng nghĩa tương quan với việc tất cả chúng ta sẽ không có đủ sức khỏe thể chất để ngày càng tăng thời hạn thao tác nhằm mục đích tìm kiếm thu nhập để giàn trải đời sống. Theo khảo sát của Prudential và Viện Lão hóa toàn thế giới, có đến 95 % người Việt có sự lo ngại nhất định về năng lượng tài chính khi về già. Thu nhập giảm trong quá trình hưu trí, rủi ro tiềm ẩn bệnh tật thường trực khiến ngân sách chăm nom sức khỏe thể chất tăng cao là những nguyên do chính khiến rất nhiều người cảm thấy không an tâm. Tuy nhiên, sự dữ thế chủ động tài chính khi về già của người Việt có vẻ như không có nhiều cải tổ qua những năm. Theo số liệu của Tổng Cục Dân số – Kế hoạch hóa mái ấm gia đình ( Bộ Y tế ), tại Nước Ta, chỉ có khoảng chừng 27 % người cao tuổi là có lương hưu và thu nhập không thay đổi, còn lại, 73 % không có lương hưu, phải đương đầu với nhiều khó khăn vất vả trong đời sống và sống nhờ vào vào con cháu .
Nếu tất cả chúng ta không thực sự có sự chuẩn bị cho tuổi già của mình thì đời sống sau khi nghỉ hưu sẽ không hề an nhàn .
2. Các vấn đề liên quan đến tài chính cá nhân và chuẩn bị tài chính cho tuổi già
2.1. Khái niệm về tài chính cá nhân và hoạch định tài chính cá nhân
Tài chính cá thể là khái niệm tương đối phổ cập tại những nước tăng trưởng, tuy nhiên đây là khái niệm còn mới tại thị trường Nước Ta. Tài chính cá thể là việc quản trị tiêu tốn, sử dụng tài lộc và của cải của những cá thể hoặc hộ mái ấm gia đình với một mức độ rủi ro đáng tiếc và những kế hoạch tương lai đã lường trước. Tài chính cá thể cũng tương quan tới những quyết định hành động tài chính gồm có lập ngân sách, tiết kiệm ngân sách và chi phí, bảo hiểm, góp vốn đầu tư và hưu trí …
Khi nói đến tài chính cá thể, một trong những yếu tố quan trọng nhất mà những cá thể, hộ mái ấm gia đình cũng như những tổ chức triển khai cung ứng dịch vụ chăm sóc là hoạch định tài chính cá thể. Hoạch định tài chính cá thể là một quá trình phong cách thiết kế, thực thi, giám sát và nhìn nhận liên tục một kế hoạch toàn diện và tổng thể nhằm mục đích đạt được những tiềm năng về tài chính trong đời sống .
2.2. Tại sao phải chuẩn bị tài chính cho tuổi già?
– Các ngân sách ngày càng tăng phải đương đầu khi về già
Nếu một người mở màn thao tác từ độ tuổi trung bình là 25 tuổi và kết thúc việc làm nghỉ hưu theo chính sách của nhà nước là 55 – 60 tuổi, thì có khoảng chừng 20 – 35 năm thao tác. Với tuổi thọ trung bình lúc bấy giờ là 73 tuổi ( năm 2019 ) thì một người chỉ cần lo ngại cho tuổi nghỉ hưu của mình trong khoảng chừng 13 – 23 năm. Tuy nhiên, với những người trẻ lúc bấy giờ đang trong độ tuổi 18 – 30 thì sau 30 năm nữa khi họ bước vào độ tuổi nghỉ hưu thì tuổi thọ trung bình của nước ta dự kiến đã là hơn 80 tuổi rồi. Vì thế, những người trẻ lúc bấy giờ cần chuẩn bị tối thiểu 20 – 30 năm cho tuổi già của mình và hoàn toàn có thể hơn thế nữa. Làm việc 25 – 35 năm nhưng phải lo cho tuổi già của mình tận 20 – 30 năm, sau khi trừ những khoản ngân sách và những khoản tiền mua nhà, mua xe thì tính ra mỗi người đi làm 1 năm thì cũng phải lo cho tài chính của 1 năm sau khi về hưu. Hơn nữa, tuổi già với nhiều bệnh tật sẽ yên cầu nhiều ngân sách hơn .
– Tránh gánh nặng tài chính cho con cháu và xã hội
Việc chu cấp tiền cho việc học tập của con cháu hoàn toàn có thể coi là một trong những ngân sách tốn kém nhất trong ngân sách tiêu tốn của mỗi mái ấm gia đình. Ngày nay, việc đi học của một đứa trẻ, ngoài tiền học phí trên trường thì việc học thêm cũng là nỗi lo chung của nhiều ông bố, bà mẹ với những buổi học kiến thức và kỹ năng như : ngoại ngữ, lượn lờ bơi lội, học đàn, … hay những khoản chi như mua vật dụng học tập sách, vở, bút, …
Vì vậy, nếu mỗi cá thể không có sự chuẩn bị tài chính cho bản thân khi về già thì sẽ thuận tiện gặp phải những trường hợp như phải thao tác đến cuối đời để đủ chi trả cho những ngân sách hoạt động và sinh hoạt hằng ngày hay lâm vào cảnh nợ nần do không có khoản tiền dự trữ cho những trường hợp khẩn cấp hay vì những đo lường và thống kê sai lầm đáng tiếc của bản thân. Ngoài ra, nếu không có sự chuẩn bị về tài chính thì cha mẹ rất dễ phải sống phụ thuộc vào vào con cháu. Điều này sẽ ảnh hưởng tác động tâm ý của cả đôi bên và việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già của con cháu tất cả chúng ta cũng sẽ bị tác động ảnh hưởng rất nhiều .
3. Phương pháp nghiên cứu
Trong khuôn khổ điều tra và nghiên cứu này, nhóm tác giả sử dụng cả hai hình thức là gửi bảng hỏi cho đối tượng người dùng tìm hiểu và sau đó tinh lọc một số ít đối tượng người tiêu dùng trong list để phỏng vấn sâu. Việc gửi bảng hỏi được sử dụng đa phần hơn, do tính nhanh gọn, tiết kiệm ngân sách và chi phí thời hạn mà thu được lượng tài liệu lớn, tuy nhiên việc gửi bảng hỏi cũng có điểm yếu kém là tác giả không hề trực tiếp giải đáp vướng mắc về những câu hỏi cho từng cá thể tham gia vấn đáp .
Bảng hỏi được gửi cho những đối tượng người tiêu dùng từ 18 tuổi trở lên. Lượng bảng hỏi tác giả thu về được là 110 phiếu vấn đáp, tuy nhiên có 2 phiếu không hợp lệ nên lượng phiếu sử dụng là 108 phiếu .
Ngoài việc sử dụng bảng hỏi, để lượng thông tin thu được có chiều sâu hơn tác giả cũng phỏng vấn trực tiếp 15 đối tượng người tiêu dùng khác nhau có độ tuổi từ 25 trở lên, trong đó có 5 đối tượng người dùng từ 25 – 30 tuổi, 5 đối tượng người tiêu dùng từ 30 – 50 tuổi và 5 đối tượng người tiêu dùng trên 50 tuổi. Việc phỏng vấn trực tiếp giúp tác giả hoàn toàn có thể khai thác thêm được nhiều thông tin từ những đối tượng người tiêu dùng được tìm hiểu cũng như hiểu hơn về những quan điểm tài chính chuẩn bị tuổi già của họ. Đồng thời cũng chớp lấy được sự lo ngại cũng như cách xử lý của mỗi người khi gặp rủi ro đáng tiếc trong việc chuẩn bị tuổi già như rủi ro đáng tiếc về bệnh tật, tai nạn thương tâm, hay dịch bệnh, thiên tai .
4. Kết quả khảo sát
4.1. Thống kê mô tả
Bảng khảo sát được thực thi với 15 câu hỏi trong đó có 13 câu trắc nghiệm và 2 câu vấn đáp ngắn. Đối tượng triển khai là những cá thể từ 18 tuổi trở lên, số lượng người được hỏi tập trung chuyên sâu vào độ tuổi 18 – 30 tuổi, do đây là độ tuổi hoàn toàn có thể khởi đầu tìm hiểu và khám phá và chuẩn bị tài chính cho tuổi già của mình. Khảo sát được triển khai ngẫu nhiên không tinh lọc với số mẫu là 108 ( n = 108 ), trong đó có 79 phiếu vấn đáp là của nữ ( chiếm 73,1 % ) và 29 phiếu vấn đáp của nam ( chiếm 26,9 % ). Độ tuổi được khảo sát được trải rộng từ 18 tuổi trở lên .
Biểu đồ 4.1. Độ tuổi trong bảng khảo sát
 |
| Nguồn : Tác giả giám sát dựa trên số liệu tích lũy được từ bảng khảo sát |
– Độ tuổi:
Số lượng cá thể tham gia khảo sát tập trung chuyên sâu nhiều nhất vào độ tuổi từ 18 – 25 tuổi với 57 câu vấn đáp ( chiếm 52,8 % ). Độ tuổi này hầu hết là những sinh viên đang theo học tại những trường ĐH, được hưởng trợ cấp từ cha mẹ và chưa có thu nhập không thay đổi. Độ tuổi từ 26 – 30 tuổi chiếm tỷ suất cao thứ hai với 31 phiếu ( chiếm 28,7 % ). Đây là độ tuổi khởi đầu đi làm và có việc làm không thay đổi, tuy nhiên mức độ tích góp của độ tuổi này chưa cao. Chiếm 13,9 % tương tự với 15 câu vấn đáp là độ tuổi 31 – 40 tuổi. So với hai độ tuổi trên thì đây là độ tuổi bước vào thời kỳ không thay đổi cả trong sự nghiệp lẫn hôn nhân gia đình. Đây có lẽ rằng cũng là độ tuổi mà nhiều người mở màn chăm sóc đến yếu tố tiết kiệm ngân sách và chi phí hay tích góp cho bản thân cũng như mái ấm gia đình của mình. Độ tuổi 41 – 50 tuổi chỉ có 1 câu vấn đáp ( chiếm 0,9 % ) và độ tuổi trên 50 có 4 câu vấn đáp ( chiếm 3,7 % ). Đây là hai độ tuổi ở thời kỳ cuối trong thời hạn thao tác và khởi đầu chuẩn bị nghỉ hưu. Ở độ tuổi này mới mở màn tích góp cho tuổi già thì theo tác giả có lẽ rằng là hơi muộn, vì ở thời gian này https://badgerherald.com/valium/ tất cả chúng ta sẽ không còn nhiều thời hạn để mở màn tích góp. Hơn nữa, nếu đã có mái ấm gia đình thì những khoản chi cho con cháu ở thời gian này vẫn sẽ là gánh nặng kinh tế tài chính, nên dù có khởi đầu tích góp thì số tiền đa số sẽ là không nhiều để chi dùng sau này. Tuy nhiên, việc mở màn tiết kiệm chi phí và tích góp là rất tốt dù bất kể ở độ tuổi nào .
– Nghề nghiệp:
Nghề nghiệp của những đối tượng người tiêu dùng được khảo sát khá đa dạng chủng loại, trong đó số lượng lớn nhất chính là học viên, sinh viên với 34 phiếu ( chiếm 31,5 % ). Nhân viên trong những doanh nghiệp tư nhân chiếm tỷ suất cao thứ hai với 31 câu vấn đáp ( chiếm 28,7 % ). Tiếp theo là cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan Nhà nước chiếm vị trí thứ ba với cùng 12 câu vấn đáp ( chiếm 11,1 % ), lao động đại trà phổ thông có 8 phiếu vấn đáp ( chiếm 7,4 % ), kinh doanh thương mại có 6 phiếu ( chiếm 5,6 % ). Ngoài ra còn có nội trợ 2 phiếu ( chiếm 1,9 % ), thất nghiệp trong thời điểm tạm thời, du học sinh và người đã nghỉ hưu đều có 1 phiếu ( chiếm 0,9 % ) .
Bảng 4.2 Nghề nghiệp
 |
| Nguồn : Tác giả giám sát dựa trên số liệu tích lũy được từ bảng khảo sát |
Bảng khảo sát được hỏi bởi nhiều đối tượng người dùng có nghề nghiệp khác nhau sẽ tăng độ đa dạng và phong phú trong quan điểm về việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già do mỗi nghề nghiệp sẽ có môi trường tự nhiên lao động khác nhau, hưởng chính sách chủ trương khác nhau. Vì vậy, đây cũng là một trong những yếu tố tác động ảnh hưởng tới những quyết định hành động cho việc chuẩn bị tài chính sau khi về hưu của mỗi cá thể .
– Tình trạng hôn nhân:
Tình trạng hôn nhân gia đình của những đối tượng người tiêu dùng được khảo sát tập trung chuyên sâu đa phần vào độc thân với 81 câu vấn đáp ( chiếm 75,9 % ), còn lại đã có mái ấm gia đình là 26 phiếu khảo sát ( chiếm 24,1 % ) .
4.2. Kết quả khảo sát về quản lý tài chính cá nhân và lập kế hoạch tài chính cho tuổi già
– Thu nhập:
Thu nhập hiện tại trong một tháng của mỗi cá thể được phân chia khá đồng đều. Trong đó mức thu nhập chiếm tỷ trọng lớn nhất là từ 2 – 5 triệu đồng gồm 29 người ( chiếm 26,9 % ). Mức thu nhập này tập trung chuyên sâu đa phần vào đối tượng người tiêu dùng từ 18 – 25 tuổi với nghề nghiệp là sinh viên và người mới đi làm ở trong những doanh nghiệp tư nhân .
Đứng vị trí thứ hai là mức lương từ 7 – 10 triệu đồng có 23 người ( chiếm tỷ trọng 21,3 % ). Mức lương này tập trung chuyên sâu nhiều vào người ở độ tuổi 26 – 30 tuổi với 13 người, còn lại trải khá rộng ở những độ tuổi khác. Nghề nghiệp ở mức thu nhập này cũng khá phong phú từ người đi làm trong doanh nghiệp đến những người tự kinh doanh thương mại và cả học viên, sinh viên .
Mức 5 – 7 triệu đồng có 19 người ( chiếm 17,6 % ), hầu hết tập trung chuyên sâu vào độ tuổi 18 – 25 tuổi với nghề nghiệp là nhân viên cấp dưới trong doanh nghiệp tư nhân .
Mức thu nhập từ 10 – 20 triệu đồng có 17 người ( chiếm 15,7 % ). Đây hoàn toàn có thể coi là mức thu nhập khá so với mặt phẳng chung ở nước ta. Mức thu nhập dưới 2 triệu đồng có 14 người ( chiếm 13 % ). Đây là mức thu nhập thấp, tập trung chuyên sâu đa phần vào học viên – sinh viên đối tượng người dùng đang nhận trợ cấp từ mái ấm gia đình với 12 phiếu. Ngoài ra có hai phiếu có nghề nghiệp là lao động đại trà phổ thông và công nhân cũng có mức thu nhập này .
Trên 20 triệu đồng là mức lương cao so với mức lương trung bình nên tỷ trọng chiếm thấp nhất với 6 phiếu ( chiếm 5,6 % ). Điều đặc biệt quan trọng là trong 6 phiếu này đều ở người trẻ, trong đó có 3 phiếu là từ 18 – 25 tuổi với việc làm là sinh viên và kinh doanh thương mại, còn lại 3 phiếu là 26 – 30 tuổi là nhân viên cấp dưới trong doanh nghiệp Nhà nước. Đây đều là độ tuổi trẻ nhưng đã đạt được mức thu nhập tốt so với mặt phẳng chung lúc bấy giờ .
Bảng 4.3 Mức thu nhập
 |
| Nguồn : Tác giả thống kê giám sát dựa trên số liệu tích lũy được từ bảng khảo sát |
Khi được hỏi về thu nhập thụ động thì có đến 91 người ( chiếm 84,3 % ) vấn đáp là không. Còn lại chỉ có 17 người ( chiếm 15,7 % ) có thu nhập thụ động. Có thể thấy việc tạo ra thu nhập thụ động vẫn còn khá lạ lẫm so với nhiều người trong xã hội lúc bấy giờ .
– Chi tiêu:
Theo tác dụng khảo sát, mức tiêu tốn trung bình mỗi tháng của mỗi cá thể đa phần bằng 50 – 70 % thu nhập trong tháng, chiếm 37 % số lượng người được hỏi ( 40 phiếu ). Tiếp theo là dưới 50 % mức thu nhập chiếm 25 % ( 27 phiếu ). Chiếm 18,5 % ( 20 phiếu ) là số người vấn đáp thường chi 70 – 90 % so với thu nhập. Từ 90 – 100 % chiếm 13 % với 14 phiếu, đây hoàn toàn có thể coi là mức chi khá cao. Ngoài ra cũng có 7 phiếu ( chiếm 6,5 % ) vấn đáp rằng họ tiêu tốn trên 100 % so với thu nhập của họ. Tuy nhiên theo phiếu vấn đáp thì nghề nghiệp của những đối tượng người dùng này đa phần là học viên, sinh viên và có mức thu nhập hằng tháng là dưới 2 triệu đồng và từ 2 – 5 triệu đồng. Hiện nay mức sống của người dân được cải tổ nhưng mức lạm phát kinh tế cao nên việc những người có thu nhập thấp tầm 2 triệu đồng chi vượt số tiền mình có cũng là điều hoàn toàn có thể lý giải được .
– Tiết kiệm:
Với câu hỏi khảo sát về “ Bạn có tiền tiết kiệm chi phí không và dùng vào mục tiêu gì ? ” thì có đến 28 người ( chiếm 25,9 % ) vấn đáp rằng họ không có tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí. Phần còn lại đều có tiền tiết kiệm chi phí và được sử dụng cho những mục tiêu khác nhau. Dùng để dự trữ trường hợp khẩn cấp được nhiều lựa chọn nhất, sau đó đến Giao hàng cho bản thân để mua những loại gia tài như nhà, xe hay đi du lịch. Tiếp theo là dùng để lo cho con cháu và thấp nhất là dùng để lo cho bản thân khi về già. Ngoài ra cũng có 22 phiếu vấn đáp với đáp án có tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí nhưng không có mục tiêu rõ ràng .
Biểu đồ 4.4 Mục đích tiết kiệm
 |
|
Nguồn: Tác giả dựa trên số liệu thu thập được từ bảng khảo sát |
– Đầu tư:
Việc góp vốn đầu tư vào sàn chứng khoán, vàng, bất động sản hay ngoại tệ cũng không được mọi người sử dụng nhiều khi có đến 83,3 % số người được hỏi nói rằng không góp vốn đầu tư. Nguyên nhân vì họ không thích góp vốn đầu tư, không am hiểu, không có đủ tiền và có người nói rằng họ sẽ để tiền gửi vào ngân hàng nhà nước. Phần nhỏ còn lại chiếm 11,1 % số người nói rằng có góp vốn đầu tư vì thấy đây là kênh sinh lời tốt, còn lại có nhiều nguyên do như vì việc làm, hoặc do thấy nhiều người góp vốn đầu tư nên làm theo. Điều này nói lên tình hình rằng phần lớn mọi người đều chưa thực sự có nhiều kỹ năng và kiến thức trong mảng góp vốn đầu tư và chưa thực sự chăm sóc đến yếu tố này. Nguyên nhân hầu hết hoàn toàn có thể nói là do Nước Ta chưa thực sự phổ cập những lớp học tài chính cho những người không chuyên, nếu có thì đa số đều là ở những tỉnh thành phố lớn. Ngoài ra, khủng hoảng cục bộ về sàn chứng khoán trong năm 2008 cũng làm người dân sợ hãi tham gia góp vốn đầu tư vào những thị trường này. Khi tham gia những thị trường góp vốn đầu tư cần có nguồn thông tin nhanh, đúng mực nhưng lúc bấy giờ thị trường Nước Ta chưa làm được điều đó, thông tin chưa kịp thời, tính minh bạch chưa bảo vệ và pháp luật còn nhiều lỗ hổng nên việc lôi kéo những nhà đầu tư không chuyên hay nhỏ lẻ vẫn còn khá khó khăn vất vả .
– Mua bảo hiểm:
Bảo hiểm hoàn toàn có thể coi là công cụ thường được sử dụng nhất để giảm thiểu thiệt hại khi gặp rủi ro đáng tiếc, tuy nhiên lúc bấy giờ vẫn có đến 21,3 % số người được hỏi vấn đáp rằng họ không tham gia bất kể loại bảo hiểm nào. Chiếm tỷ trọng nhiều nhất là 63 % chỉ sử dụng bảo hiểm của Nhà nước. Điều này cũng dễ hiểu khi việc mua bảo hiểm y tế hay bảo hiểm xã hội được nhiều người chăm sóc hơn. Có 11,1 % số người tham gia cả bảo hiểm tư nhân và của Nhà nước, còn lại 3,7 % chỉ tham gia bảo hiểm tư nhân. Việc tham gia bảo hiểm đang ngày càng được nhiều người chăm sóc do những quyền lợi của nó mang lại, đặc biệt quan trọng là những bảo hiểm của Nhà nước khi mức phí không cao mà người dân sẽ cảm thấy yên tâm khi tham gia bảo hiểm của Nhà nước. Với những gói bảo hiểm tư nhân thì lúc bấy giờ vẫn thông dụng ở những thành phố lớn do những công ty bảo hiểm tư nhân phần lớn là từ quốc tế nên trụ sở chưa về những tỉnh nhỏ lẻ. Ngoài ra thông tin về những loại bảo hiểm khi được ra mắt chưa thực sự rõ ràng và nhưng vấn đề tranh chấp đòi tiền bảo hiểm khiến nhiều người dân chưa thực sự có niềm tin vào công cụ tài chính này .
– Lên kế hoạch tài chính cho tuổi già:
Số lượng người lựa chọn sử dụng tiền tiết kiệm chi phí cho tuổi già là khá ít, nên không quá bất ngờ khi đáp án của câu hỏi “ Anh / chị đã từng nghĩ về tuổi già của mình chưa ? ” thì có đến 48 người ( chiếm 44,4 % ) vấn đáp rằng chưa từng nghĩ. Có 18 người ( chiếm 16,7 % ) nói đã từng nghĩ nhưng thấy không cần chuẩn bị gì và 33 người ( chiếm 30,6 % ) nói sẽ chuẩn bị cho việc này vào vài năm tới. Điều này cho thấy, phần lớn mọi người hiện vẫn chưa thực sự chăm sóc nhiều đến yếu tố tuổi già của mình. Có lẽ nguyên do đa phần do yếu tố tuổi tác. Khi mọi người mới 20-30 tuổi thì thấy mình vẫn còn trẻ mà chờ vài năm nữa rồi tính hoặc đến đâu lo đến đó. Chỉ có 7 người ( chiếm 6,5 % ) vấn đáp rằng đã chuẩn bị cho tuổi già và có kế hoạch rõ ràng, trong đó có 2 người trên 50 tuổi và 2 người từ 31 – 40 tuổi và đều là những người đã có mái ấm gia đình, còn lại 2 người từ 26 – 30 tuổi và duy nhất 1 người 18 – 25 tuổi .
Khi được hỏi về độ tuổi tương thích để chuẩn bị cho tuổi già thì đa số câu vấn đáp là tầm 40 tuổi, 50 tuổi. Lý do được đưa ra là mọi người thấy đây là độ tuổi tương thích vì tài chính không thay đổi. Ngoài ra, muốn chuẩn bị tuổi già thì phải lo cho con cháu xong đã nên họ thấy đây là độ tuổi tương thích. Cũng có những người lựa chọn độ tuổi sớm hơn như 25 tuổi, 30 tuổi nhưng đều nói rằng quan trọng tài chính phải không thay đổi, tương thích với trong thực tiễn. Một số đáp án khá chung chung như “ trước khi kết hôn 3 năm ”, “ khi tất cả chúng ta tự tin độc lập về tài chính, không quan trọng độ tuổi ” .
Với hiệu quả phỏng vấn trực tiếp 15 người trong những độ tuổi thì có đến 11 người không chăm sóc đến yếu tố chuẩn bị tài chính cá thể, 2 người mở màn lên kế hoạch và chỉ có 2 người đã chuẩn bị tài chính cho tuổi già, tuy nhiên 2 người này đều thuộc độ tuổi trên 50 tuổi. Cách chuẩn bị tài chính cho tuổi già của 4 người cũng không có sự đo lường và thống kê rõ ràng, đặc biệt quan trọng với 2 người ở độ tuổi trên 50 tuổi thì họ không tính mình cần bao nhiêu cho tuổi già mà chỉ phụ thuộc vào vào đồng lương rồi đạt tiềm năng từ từ và tích cóp. Họ cũng cho rằng hiện tại khoản lương hưu của bản thân khá thấp và không có thu nhập thụ động nên khi về hưu sẽ kiếm thêm việc làm để không thay đổi đời sống, còn số tiền tiết kiệm chi phí mà bản thân có sẽ cố gắng nỗ lực để dành trong ngân hàng nhà nước khi có việc thực sự cần mới sử dụng mà thôi .
5. Đánh giá chung
Qua hiệu quả khảo sát, nhóm tác giả thấy rằng yếu tố chuẩn bị tài chính cho tuổi già vẫn còn khá mới mẻ và lạ mắt với mọi người lúc bấy giờ. Đa phần số người được hỏi đều là độc thân nên họ thường có thiên hướng tự do tiêu tốn nhiều hơn tích góp. Việc tích góp phần lớn dùng cho những tiềm năng tài chính thời gian ngắn như : đi du lịch, mua xe, dự trữ, … Đối với những người đã có mái ấm gia đình thì việc cân đối tiêu tốn được chăm sóc hơn vì mọi người thường cần tiền cho con cháu nên xu thế tích góp cũng cao hơn. Rất ít người trong khảo sát thực thi góp vốn đầu tư sinh lời, họ cũng không bảo vệ bằng bảo hiểm nhân thọ mà mới chỉ có bảo hiểm y tế mà thôi .
Nguyên nhân của tình hình trên khá phong phú. Trước hết, khuynh hướng “ tiêu dùng ” lúc bấy giờ đã khuyến khích con người nhiều tiêu tốn hơn là tích góp. Không chỉ người trẻ, mà con người nói chung bị cuốn vào vòng xoáy tiêu tốn, tận hưởng và lo ngại về tài lộc. Hơn nữa, họ có quá nhiều việc phải tiêu tốn trong đời sống văn minh ngày càng đắt đỏ .
Thứ hai là không có khá đầy đủ kiến thức và kỹ năng về quản lý tài chính cá thể. Rất nhiều người trong xã hội lúc bấy giờ vẫn sử dụng tiền theo bản năng là có tiền sẽ tiêu, hết tiền sẽ kiếm, khi gặp khó khăn vất vả thì cố tìm cách khắc phục như vay nợ, nhờ trợ cấp của xã hội và sau cuối thường đổ lỗi do thu nhập không đủ tiêu tốn nên cũng không tích góp được gì. Điều này chỉ đúng một phần. Không tiết kiệm chi phí được đa số là do tiêu tốn chứ không phải do thu nhập. Một người thu nhập thấp có mức hạch toán tiêu tốn tương thích với thu nhập của mình, bớt shopping đồ vật không thiết yếu, giảm việc siêu thị nhà hàng bên ngoài … Tất cả những điều này đều do sự tự chủ của bản thân mỗi người .
Thứ ba, tác động ảnh hưởng của mái ấm gia đình cũng là một trong những yếu tố khiến nhiều người trẻ lúc bấy giờ chưa chăm sóc đến tuổi già của mình. Khi những bạn trẻ nhìn thấy cha mẹ đi làm mức lương của mỗi người không cao lắm nhưng vẫn hoàn toàn có thể nuôi con, xây nhà, shopping đồ vật … Tuy nhiên nhiều bạn trẻ không chú ý rằng thời đại của cha mẹ tất cả chúng ta và thời đại của tất cả chúng ta khác nhau. Thời đại của cha mẹ tất cả chúng ta hoàn toàn có thể coi là thời kỳ tiết kiệm chi phí, khi đó trước hết là mỗi cá thể đều lo tiết kiệm chi phí để mong ước lập mái ấm gia đình sinh con sớm, xây nhà, sau đó là lo cho con cháu ăn học kết hôn, vì thế tiết kiệm chi phí như là thói quen của cha mẹ nên khi về già con cháu có công ăn việc làm không thay đổi thì cha mẹ cũng có những khoản tiền tích góp riêng. Hiện nay, tiêu tốn nhiều hơn do nhu yếu đời sống cao hơn, sự tiêu tốn tằn tiện như thập kỷ trước không còn nên việc tích góp không nhiều, thậm chí còn rất ít dù thu nhập có cao hơn .
Bên cạnh đó, ngân hàng nhà nước được coi như là kênh chính để lôi cuốn vốn trung gian cho những doanh nghiệp trong thời kỳ trước vì vậy mức lãi suất vay tiết kiệm chi phí có thời kỳ tăng lên đến 15 % / năm, năng lực sinh lời của tiền gửi ngân hàng nhà nước lúc đó cao nên chỉ cần gửi tiền vào ngân hàng nhà nước cũng tạo ra được mức doanh thu lớn. Nhưng lúc bấy giờ ngân hàng nhà nước không phải kênh sinh lời nhất nữa, mức lãi suất vay ở ngưỡng 5 – 6 % / năm nên khi gửi tiết kiệm chi phí mặc dầu vẫn bảo vệ lãi suất vay thực dương tuy nhiên số tích góp không được nhiều như trước. Thị trường sàn chứng khoán, bất động sản … là những kênh góp vốn đầu tư hoàn toàn có thể đem lại mức sinh lợi cao, tuy nhiên, kèm theo đó mức rủi ro đáng tiếc của những kênh này sẽ cao hơn nhiều so với việc gửi tiết kiệm ngân sách và chi phí trong ngân hàng nhà nước nên việc tham gia góp vốn đầu tư cần phải có sự hiểu biết và thận trọng hơn .
Có thể thấy, lúc bấy giờ việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già còn gặp rất nhiều khó khăn vất vả ở hầu hết những độ tuổi. Không bảo hiểm nhân thọ, một chút ít tiền tiết kiệm chi phí, không có thu nhập thụ động sẽ dẫn tới bài toán đáng lo lắng cho mỗi người khi về già .
6. Một số khuyến nghị
6.1. Đối với cá nhân
6.1.1. Lên kế hoạch quản lý tài chính cá thể
– Rà soát tài sản và các khoản nợ
Để khởi đầu chuẩn bị tài chính cho tuổi già của mình, trước hết mỗi người cần thanh tra rà soát lại tổng thể những gia tài và khoản nợ mình đang có. Việc phân biệt rõ đâu là gia tài và đâu là khoản nợ để tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nắm rõ thực trạng tài chính của bản thân, từ đó đưa ra cách giải quyết và xử lý giúp tăng gia tài và giảm tối đa những khoản nợ. Nếu một người đang có những khoản nợ phải trả lãi thì điều tiên phong nên làm là giao dịch thanh toán hết những khoản nợ đó .
Lãi kép có sức mạnh to lớn, tuy nhiên, nếu gửi tiền hay cho vay tiền thì lãi kép sẽ mang lại doanh thu rất lớn nhưng nếu ngược lại với vai trò đi vay thì lãi kép sẽ là con dao hai lưỡi khiến người vay hoàn toàn có thể lâm vào cảnh nợ trả mãi không xong. Vì thế, nếu ai đó đang có bất kể một khoản nợ nào hãy lên kế hoạch trả trong thời hạn sớm nhất .
– Lập kế hoạch tài chính khi nghỉ hưu cho bản thân
Để chuẩn bị tài chính cho tuổi già thì mỗi cá thể cần đưa ra một kế hoạch nghỉ hưu rõ ràng cho bản thân như : mong ước nghỉ hưu năm bao nhiêu tuổi, dự kiến tiêu tốn mỗi năm cho tuổi già như thế nào. Ví dụ, mức ngân sách 6 triệu đồng / tháng khá thích hợp với người ưa thích ở nhà đọc sách hay chăm cây. Tuy nhiên nếu tất cả chúng ta muốn đi du lịch 1 năm 3 – 4 lần ở những khu vực xa thì mức ngân sách cần tăng lên. Việc đặt ra những kế hoạch càng cụ thể và rõ ràng bao nhiêu sẽ càng giúp tất cả chúng ta thuận tiện hoàn thành xong kế hoạch nhanh bấy nhiêu .
Sau khi giám sát được số tiền cần phải có khi nghỉ hưu thì tất cả chúng ta sẽ trừ đi những khoản thu nhập dự trù có được khi về hưu như lương hưu, thu nhập thụ động hay những khoản chi trả của bảo hiểm, … Số tiền còn lại sẽ là số tiền cần phải tích góp. Tuy nhiên, lạm phát kinh tế cũng là một yếu tố cần quan tâm vì nhu cầu mua sắm của đồng xu tiền trong thời điểm ngày hôm nay sẽ nhỏ hơn nhu cầu mua sắm của ngày mai. Lãi suất ngân hàng nhà nước niêm yết chỉ là lãi suất vay danh nghĩa mà thôi. Lãi suất thực sẽ phải là lãi suất vay ngân hàng nhà nước trừ đi lạm phát kinh tế .
– Tiết kiệm
Để đạt được kế hoạch tài chính đặt ra thì cần có một khoản tiết kiệm chi phí, từ đó mới có tiền để kinh doanh thương mại hay góp vốn đầu tư. Nhiều người thường có thói quen tiêu dùng trước và phần còn lại thì mới mang đi tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, mong ước của con người là không có số lượng giới hạn, do đó, thường là tất cả chúng ta không còn tiền hoặc không tích góp được bao nhiêu .
Có một công thức giúp tất cả chúng ta giàu lên, đó là : Tiết kiệm trước, tiêu tốn sau. Tức là khi nhận lương thì tất cả chúng ta cần bỏ vào khoản tiết kiệm chi phí trước và phần còn lại mới dùng để tiêu tốn. Nhiều người thường kêu ca rằng lương thấp thì làm thế nào tiết kiệm ngân sách và chi phí được. Tuy nhiên thực ra tiết kiệm chi phí không nhờ vào vào thu nhập của một người có bao nhiêu mà phụ thuộc vào hầu hết vào việc người đó tiêu tốn như thế nào .
– Ghi chép chi tiêu
Việc ghi chép tiêu tốn rất quan trọng, do tại những ghi chép này sẽ cho tất cả chúng ta biết tiền đi đâu. Những khoản tiền nhỏ tiêu tốn không hài hòa và hợp lý hoàn toàn có thể tạo thành khoản chi lớn. Hiện nay, trên điện thoại cảm ứng cũng có nhiều ứng dụng giúp ghi chép tiêu tốn như sổ thu chi Misa hay Money Lover, … Bởi vậy, nếu còn thấy ngại ngần trong việc ghi chép tay thì hoàn toàn có thể sử dụng những ứng dụng này để tương hỗ. Khi theo dõi tiêu tốn, tất cả chúng ta cũng dễ thanh tra rà soát để phát hiện những khoản chi không thiết yếu hoàn toàn có thể vô hiệu vào tháng sau .
Cuối cùng, là tổng kết. Kế hoạch nào cũng cần có tổng kết tuy nhiên chuẩn bị tài chính cho tuổi già lại là kế hoạch vĩnh viễn nên việc tổng kết ở đây được hiểu là tổng kết sau một thời hạn thực thi kế hoạch như nửa năm hay một năm một lần. Việc tổng kết giúp tất cả chúng ta cân đối lại bảng gia tài của bản thân để xem mình đã hoàn thành xong được đúng kế hoạch đề ra hay không. Hay những dịch chuyển của thị trường, của bản thân ảnh hưởng tác động đến kế hoạch như thế nào và cần biến hóa thế nào. Việc làm này sẽ giúp tất cả chúng ta luôn theo sát và nắm rõ kế hoạch của bản thân đã có bước tiến đúng hướng nhất để mau chóng triển khai xong kế hoạch chuẩn bị tài chính tuổi già của mình .
6.1.2 Tạo thu nhập thụ động
Tạo thu nhập thụ động là một trong những bước để nhanh gọn triển khai xong kế hoạch chuẩn bị tài chính về già của mình. Việc tạo thu nhập thụ động hoàn toàn có thể từ rất nhiều nguồn khác nhau như : từ những gia tài có sẵn hoàn toàn có thể cho thuê như nhà, xe hay những khoản góp vốn đầu tư vào sàn chứng khoán, trái phiếu … Ngoài ra, tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể hợp tác kinh doanh thương mại để tạo thêm thu nhập cho mình. Sẽ có rất nhiều cách khác nhau tương thích với mỗi người và mỗi thực trạng. Tuy nhiên, tác giả cho rằng để tạo thu nhập thụ động một cách thuận tiện và có hiệu suất cao cao thì việc tiên phong mỗi người nên góp vốn đầu tư vào những kiến thức và kỹ năng của bản thân. Ví dụ, một người muốn góp vốn đầu tư sàn chứng khoán để kiếm thêm thu nhập thì đương nhiên người đó cần phải hiểu rõ về thị trường này, phải tiếp tục nghe những thông tin trên những bản tin về tình hình thị trường hay đọc thêm những sách báo để có nguồn kiến thức và kỹ năng dồi dào hơn. Mỗi người sẽ có mỗi sở trường và sở trường thích nghi khác nhau và thực trạng khác nhau nên hãy cố gắng nỗ lực quan sát và tạo ra cho mình những nguồn thu nhập thụ động ở hiện tại và trong tương lai tương thích với bản thân mình nhất .
Hiện nay, những công ty trung gian góp vốn đầu tư như FinHay hoặc Lenbiz, Finn cũng là một trong những kênh góp vốn đầu tư tương hỗ cho những người không có nhiều kỹ năng và kiến thức về sàn chứng khoán và góp vốn đầu tư nói chung. Nếu không rành về kinh doanh thị trường chứng khoán thì hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm những kênh góp vốn đầu tư loại này .
6.2. Đối với Nhà nước
6.2.1. Nâng cao hiểu biết của người dân về tài chính cá thể :
Việc chuẩn bị tài chính tuổi già nói riêng và quản lý tài chính cá thể nói chung không chỉ tác động ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi cá thể mà còn ảnh hưởng tác động đến sự tăng trưởng của Nhà nước và xã hội. Như đã nói ở phần đầu của bài điều tra và nghiên cứu, nếu mỗi cá thể có năng lực quản lý tài chính tốt sẽ giúp bản thân trước hết có đời sống tốt hơn, sau đó sẽ giúp giảm gánh nặng cho Nhà nước trong việc chi ngân sách trợ cấp cho người dân. Ngoài ra, đồng xu tiền sẽ được sử dụng một cách hài hòa và hợp lý và có hiệu suất cao hơn, từ đó góp thêm phần tăng trưởng kinh tế tài chính của quốc gia. Vì vậy, việc nâng cao tầm hiểu biết của mỗi cá thể trong xã hội cũng là một trong những trách nhiệm mà nhà nước cần phải thực thi .
Hiện nay, do nhiều người dân còn không biết đến khái niệm quản lý tài chính cá thể hay những thuật ngữ tương quan nên trước hết cần tuyên truyền thoáng đãng về tầm quan trọng của việc quản lý tài chính cá thể, những quyền lợi mà nó đem lại nếu mỗi cá thể triển khai điều này. Việc được nghe nhiều sẽ giúp người dân từ từ làm quen và tìm hiểu và khám phá về yếu tố này .
Ngoài ra, việc phổ cập kiến thức và kỹ năng tài chính cũng sẽ giảm tỷ suất người dân bị lừa đảo. Nhiều trường hợp mất tiền vì bị cuốn vào kinh doanh thương mại đa cấp, bitcoin hay bị lừa mất nhà của do tin lời kẻ cho vay lãi, … Những trường hợp đó đều do thiếu kỹ năng và kiến thức tài chính nên mới thuận tiện tin lời của những kẻ lừa đảo. Vì vậy, nâng cao kiến thức và kỹ năng tài chính cá thể cho người dân là việc mà tất cả chúng ta nên làm và cần phải làm .
6.2.2. Minh bạch hóa thị trường và khuyến khích góp vốn đầu tư nhiều hơn
Việc minh bạch hóa thị trường là vô cùng quan trọng để lôi cuốn góp vốn đầu tư. Các đầu tư và chứng khoán, bất động sản đều đang rất sôi động. Tuy nhiên, cần có chính sách để thông tin trên thị trường minh bạch hơn nữa, tránh đầu tư mạnh. Chẳng hạn những công ty P2P lúc bấy giờ khá phổ cập, nhưng quyền lợi và nghĩa vụ nhà đầu tư chưa bảo vệ khi chưa có hành lang pháp lý rõ ràng. Những nhà góp vốn đầu tư nhỏ chăm sóc đến trái phiếu do có lãi suất vay không thay đổi và ít rủi ro đáng tiếc, tuy nhiên thông tin còn rất hạn chế. Do vậy, cần phải tăng trưởng hạ tầng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, gồm có xây dựng tổ chức triển khai tích lũy thông tin doanh nghiệp, thống kê thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp hàng ngày để minh bạch hóa thị trường. Về những dự án Bất Động Sản bất động sản, nguồn cung thị trường bất động sản về cơ bản phụ thuộc vào khá nhiều vào sự phê duyệt, được cho phép tiến hành thiết kế xây dựng và triển khai xong những dự án Bất Động Sản mới. Nhiều chuyên viên cho rằng, nếu những cuộc thanh tra và thanh tra rà soát được đẩy nhanh tiến trình, thì thời cơ mở cho doanh nghiệp địa ốc và thị trường sẽ to lớn hơn. Có nguồn cung dồi dào, lực cầu về loại sản phẩm vẫn lớn, lượng thanh toán giao dịch trên thị trường vì vậy sẽ sôi động và mê hoặc những nhà đầu tư thứ cấp .
6.2.3. Minh bạch thị trường bảo hiểm nhân thọ
Thời gian qua, khung khổ pháp lý so với nghành nghề dịch vụ bảo hiểm nhân thọ đã không ngừng được hoàn thành xong, tạo môi trường tự nhiên pháp lý đồng nhất, công khai minh bạch, minh bạch và bình đẳng cho những doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tài chính, tương thích với những chuẩn mực và cam kết quốc tế của Nước Ta. Tuy nhiên, do có 1 số ít vụ lùm xùm lừa bảo hiểm khiến người dân do dự trong việc mua bảo hiểm do thiếu thông tin. Hiện nay về số liệu của ngành bảo hiểm, ngoài cơ quan quản trị thì rất hiếm có những báo cáo giải trình từ những công ty điều tra và nghiên cứu thị trường trong và ngoài nước triển khai. Tất nhiên ngành bảo hiểm rất thận trọng về mặt số liệu, nhưng cũng phải nói thêm rằng, những số liệu tổng quan hoặc không cần quá bảo mật thông tin khi san sẻ ra công chúng sẽ tạo ra sự kết nối với thị trường và giúp người dân yên tâm, mạnh dạn mua bảo hiểm .
Tài liệu tham khảo:
1. Trần Thọ Đạt ( 2019 ), “ Dân số già hóa có thực sự là gánh nặng cho nền kinh tế tài chính ? ”, Tạp chí tài chính .
2. Larry Winget ( 2010 ). Học cách tiêu tiền, dịch giả Nghiêm Huyền. NXB. Lao Động – Xã Hội .
3. Tina Seelig ( 2012 ). Nếu tôi biết được khi còn 20, dịch giả : Hồng Nhật. NXB Trẻ .
4. T. Harv Eker (2015). Bí mật của tư duy triệu phú, dịch giả: Nguyễn Kim Liên.NXB Trẻ.
5. UNFPA và HelpAge International ( 2012 ). Báo cáo tóm tắt. Già hóa trong Thế kỷ 21 : Thành tựu và Thách thức .
6. Woodpecker Asia Tech, “ Quản lý tài chính cá thể : Đường ngắn nhất đến với tự do tài chính ” .
Source: https://kinhdoanhthongminh.net
Category: Tài Chính
Discussion about this post